Σε μια ιδανική δημοκρατική κοινωνία, όλοι οι υποψήφιοι θα πρέπει να έχουν ίσες ευκαιρίες να εκφράσουν τις απόψεις τους και να ενημερώσουν τους ψηφοφόρους. Ωστόσο, στην πραγματικότητα, η εκστρατεία μπορεί να είναι δαπανηρή, και οι υποψήφιοι με μεγαλύτερα οικονομικά μέσα μπορεί να έχουν περισσότερες ευκαιρίες να προβληθούν.
Δυνατότητες – Κόστος – Ίσες ευκαιρίες
Η υπερβολή του κόστους στα ΜΜΕ μπορεί να δημιουργήσει ανισότητα στην εκπροσώπηση των υποψηφίων. Οι υποψήφιοι με περισσότερους πόρους μπορούν να εξασφαλίσουν περισσότερο χρόνο στα ΜΜΕ και να προβάλλουν τα μηνύματά τους σε μεγαλύτερο αριθμό ανθρώπων. Αυτό μπορεί να καθορίσει το αποτέλεσμα των εκλογών, αφού οι ψηφοφόροι δεν μπορούν να κάνουν συνειδητές επιλογές αν δεν έχουν πρόσβαση σε πληροφορίες για όλους τους υποψηφίους.
Το ίδιο αφορά και την υπερβολή στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης. Παρόλο που τα κοινωνικά μέσα είναι πιο προσιτά και παρέχουν μια πλατφόρμα για την ευρεία διακίνηση των απόψεων, ακόμη και εδώ οι πόροι μπορούν να παίξουν ρόλο, καθώς η πληρωμένη προώθηση μπορεί να επεκτείνει σημαντικά το εύρος των μηνυμάτων.
Πρέπει να επικεντρωθούμε στην αλήθεια για το κόστος και έναν ιδιότυπο ρατσισμό που προκύπτει σε αυτό το πλαίσιο και οδηγεί σε αποκλεισμό. Είναι σημαντικό να διερευνήσουμε τον τρόπο με τον οποίο οι οικονομικές διακρίσεις και η άνιση πρόσβαση στους πόρους μπορούν να επηρεάσουν τις εκλογικές διαδικασίες. Επίσης, πρέπει να εξετάσουμε τον τρόπο με τον οποίο αυτό μπορεί να οδηγήσει στην αναδείξει του ευκατάστατου παρά του ικανού.
Ο προεκλογικός αγώνας σε έναν δήμο με 300.000 κατοίκους αποτελεί μια πολυδάπανη διαδικασία, όπου οι υποψήφιοι και οι παρατάξεις πρέπει να αντιμετωπίσουν ορισμένες ανισότητες. Οι κύριοι άξονες των ανισοτήτων στον προεκλογικό αγώνα είναι οι εξής:
- Κόστος προβολής υποψηφίων στα τοπικά ΜΜΕ, μέσα κοινωνικής δικτύωσης, εκτυπώσεις φυλλαδίων και εκδηλώσεις: Η προβολή ενός υποψηφίου απαιτεί καλή παρουσία στα τοπικά ΜΜΕ, στα κοινωνικά δίκτυα και μέσω φυλλαδίων, αλλά και με συμμετοχή σε εκδηλώσεις. Αυτό συνεπάγεται υψηλά έξοδα για κάθε υποψήφιο και παράταξη. Οι υποψήφιοι με μικρότερα οικονομικά μέσα μπορεί να δυσκολεύονται να ανταγωνιστούν με τους υποψηφίους που διαθέτουν περισσότερους πόρους.
- Έξοδα της παράταξης: Η δημιουργία και συντήρηση μιας παράταξης απαιτεί χρηματοδότηση για πολλές δραστηριότητες, όπως συγκέντρωση υπογραφών για υποψηφιότητες, διοργάνωση εκδηλώσεων, κατασκευή περιπτέρων, εκστρατείες προβολής κ.ά. Αυτό μπορεί να δημιουργήσει ανισότητες μεταξύ των πολιτικών κομμάτων και των ανεξάρτητων υποψηφίων, δεδομένου πως κάποιες παρατάξεις έχουν περισσότερους πόρους.
- Προβλήματα με τον εκλογικό νόμο για την καταγραφή των εξόδων: Η περίοδος για την καταγραφή των εξόδων των υποψηφίων είναι περιορισμένη και μπορεί να μην αντικατοπτρίζει τον πραγματικό χρόνο έναρξης των προεκλογικών δαπανών. Αυτό δίνει προβάδισμα σε υποψηφίους που έχουν ήδη ξεκινήσει τις δαπάνες τους νωρίτερα, ενώ μπορεί να εμποδίζει νεότερους υποψηφίους ή υποψήφιους με περιορισμένους πόρους από το να ανταγωνιστούν ισότιμα.
Για να προσεγγίσεις 300.000 άτομα και να έχεις προβολή σε τουλάχιστον 2-3 τοπικά site καθώς και άλλα κανάλια, θα πρέπει να λάβεις υπόψη σου πολλούς παράγοντες και να κατανείμεις τον προϋπολογισμό σε κάθε κανάλι. Παρακάτω παρέχω ένα παράδειγμα ελάχιστου απαιτούμενου προϋπολογισμού:
Τοπικά ΜΜΕ (Εφημερίδες/Ραδιόφωνο/Τηλεόραση):
- Κόστος διαφήμισης σε 1 τοπική εφημερίδα: περίπου 500,00 € – 1000,00 €
- Κόστος διαφήμισης σε 1 τοπικό ραδιοφωνικό σταθμό: περίπου 300,00 € – 600,00 €
- Κόστος διαφήμισης σε 1 τοπικό τηλεοπτικό σταθμό: περίπου 1000,00 € – 2000,00 €
- Κόστος συνεργασίας με 2-3 τοπικά ενημερωτικά sites: περίπου 1000,00 € – 4500,00 € (συνολικά)
Κοινωνικά δίκτυα:
- Κόστος δημιουργίας διαφημιστικού υλικού: περίπου 500,00 € – 1000,00 €
- Κόστος ad spend (διαφημίσεων στα κοινωνικά δίκτυα) για προσέγγιση 300.000 ατόμων: περίπου 2000,00 € – 5000,00 €
- Συνολικός ελάχιστος προϋπολογισμός για τα κοινωνικά δίκτυα ≈ 2500,00 € – 6000,00 €
- Σημειώνω ότι ο προϋπολογισμός για τα κοινωνικά δίκτυα μπορεί να διαφέρει ανάλογα με την πλατφόρμα, τον ανταγωνισμό, τις απαιτήσεις της διαφήμισης και τον στόχο που επιδιώκετε να επιτύχετε. Οι παραπάνω εκτιμήσεις βασίζονται σε μια γενική προσέγγιση και οι πραγματικοί αριθμοί μπορεί να διαφέρουν ανάλογα με τη συγκεκριμένη καμπάνια και τις αποφάσεις σας σχετικά με τη διαφημιστική στρατηγική.
Εκτυπώσεις φυλλαδίων και καρτών:
- Κόστος εκτύπωσης φυλλαδίων: περίπου 200,00 € – 500,00 €
- Κόστος εκτύπωσης καρτών: περίπου 100,00 € – 300,00 €
Εκδηλώσεις:
- Κόστος για 2-3 μικρές εκδηλώσεις: περίπου 1000,00 € – 2000,00 €
Δημιουργία ιστοσελίδας (site):
- Κόστος δημιουργίας του site: περίπου 500,00 € – 1500,00 € (ανάλογα με τις απαιτήσεις του site)
Συνολικός ενιαίος προϋπολογισμός ≈ 7.500,00 € – 20.000,00 €
Σημειώνω ότι ο προϋπολογισμός αυτός είναι μια εκτίμηση και οι πραγματικοί αριθμοί μπορεί να διαφέρουν ανάλογα με τις ακριβείς απαιτήσεις, τις τιμές των μέσων επικοινωνίας και υπηρεσιών, καθώς και τον ανταγωνισμό στην αγορά. Επιπλέον, ο προϋπολογισμός μπορεί να προσαρμοστεί ανάλογα με τις ανάγκες και τους στόχους της κάθε καμπάνιας.
Έξοδα Παράταξης: Οι παρατάξεις έχουν συνήθως μεγαλύτερα έξοδα, καθώς τα έξοδα περιλαμβάνουν την ανάδειξη του υποψηφίου Δημάρχου. την ανάδειξη του προγράμματος και απαιτούν μεγαλύτερη προβολή. Τα κόστη μπορεί να πολλαπλασιαστούν ανάλογα με τον αριθμό των υποψηφίων, το πλήθος των εκδηλώσεων, τις εκστρατείες στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης και την προβολή στα ΜΜΕ. Ένα παράδειγμα ελάχιστου απαιτούμενου προϋπολογισμού ανά παράταξη θα μπορούσε να φτάνει τα 100.000 – 300.000 ευρώ.
Τέλος οι ανισότητες στην προβολή των δημοτικών παρατάξεων, υποψηφίων δημάρχων και υποψηφίων δημοτικών συμβούλων στη δημοτική τηλεόραση που χρηματοδοτείται από τους δημότες μπορεί να δημιουργήσει πολλά προβλήματα και να επηρεάσει την ισότητα, τη διαφάνεια και την αντιπροσωπευτικότητα της δημοκρατικής διαδικασίας.
Οι περιορισμένες ευκαιρίες προβολής μπορούν να στερήσουν από τις πολιτικές παρατάξεις τη δυνατότητα να επικοινωνήσουν τις ιδέες και τις προτάσεις τους στο εκλογικό σώμα, ενώ παράλληλα μπορούν να διαταράξουν την ισορροπία του πολιτικού ανταγωνισμού.
Επιπλέον, αυτό μπορεί να οδηγήσει σε μειωμένη ενημέρωση του κοινού, με αποτέλεσμα οι πολίτες να μην έχουν τη δυνατότητα να διαμορφώσουν ενημερωμένες απόψεις και να συμμετάσχουν ενεργά στην δημοκρατική διαδικασία. Κατά συνέπεια, η πολιτική συμμετοχή και η νομιμότητα των εκλογικών αποτελεσμάτων μπορούν να επηρεαστούν αρνητικά.
Για την εξάλειψη αυτών των προβλημάτων, είναι σημαντικό να υπάρχουν διαφανείς κανόνες και κανονισμοί που να διασφαλίζουν την ισότητα της πρόσβασης στα μέσα ενημέρωσης κατά τη διάρκεια της περιόδου των εκλογών. Επίσης, η προσπάθεια προώθησης πολυφωνίας και αντιπροσωπευτικότητας στα μέσα ενημέρωσης είναι ζωτικής σημασίας για την εδραίωση μιας ζωντανής και υγιούς δημοκρατίας.
Γράφει ο Βασίλειος Ξενιτόπουλος
* Ο Βασίλειος Ξενιτόπουλος είναι Υπ. Δημοτικός Σύμβουλος Θεσσαλονίκης με τον συνδυασμό Δρόσος Τσαβλής